Spotting scope: waar let je op?

Als je een spotting scope wilt kopen, waar moet je dan op letten? Natuurlijk is de vergroting belangrijk. Zeker als je vogels wilt spotten op verre afstand of wild wilt observeren in een open gebied. Daarnaast is het ook belangrijk om op het gebruik van de spotting scope te letten. Dat doe je bij voorkeur met een stevig statief. Waar moet je nog meer op letten?

Algemene aandachtspunten van een spotting scope

• Gewicht en mobiliteit: als een stabiel beeld belangrijk is tijdens het observeren of vogels spotten, kun je het beste kiezen voor een compacte scope met een kleiner objectief. Voor gebruik op één plek of grote afstand is een groot objectief geschikt. 

Bij standaardmodellen is een objectief van 35 mm een goede keuze. Daarnaast kun je een keuze maken tussen een rechte of een schuine inkijk van jouw spotting scope. Een schuine inkijk is handig voor het spotten op de horizon. Bijvoorbeeld voor vogels. Een rechte inkijk is meer geschikt voor het kijken vanaf hogere posities naar beneden. 

• Vergrotingsfactor en oculair: merken bieden verschillende opties wat betreft combinaties tussen vergrotingsfactoren en objectieven. Kijk naar een scope met een oculair zoals een 20 tot 60x of 25 tot 50x. Welke je kiest, hangt af van het gebruik.

• Statief: het statief is essentieel voor een optimale kijkervaring. Een stevig statief maakt de bediening eenvoudiger en zorgt voor een vloeiende beweging tijdens het observeren. Duurdere statieven zijn vaak steviger en lichter. Ze zijn bijvoorbeeld gemaakt van carbon. Kies een statief dat past bij de grootte en het gewicht van jouw spotting scope. 

De vergroting van een spotting scope

Bij een spotting scope zijn verschillende cijfers van belang. Hoeveel een spotting scope vergroot, kun je aflezen aan de cijfers. Deze kunnen variëren van 20x tot zelfs 60x. Dit betekent dat je op een afstand van 300 meter een object op minimaal 15 meter en maximaal 5 meter dichtbij haalt. De verhouding kan variëren van bijvoorbeeld 17x tot 40x of 25x tot 75x. Met de spotting scope kun je objecten zowel verder weg als dichter naar je toe halen. 

Er zijn 3 verschillende belangrijke aspecten die veranderen bij het inzoomen. Allereerst beïnvloedt de vergroting de stabiliteit van je beeld. Bij een hoge vergroting kan zelfs een lichte beweging de kijkrichting meter verschuiven. Een lagere vergroting zorgt dus voor een rustiger beeld. Daarnaast neemt de kijkhoek af naarmate de vergroting toeneemt. Vooral tijdens het zoeken naar objecten is het gebruik van een lagere vergroting heel handig.

• De vergroting beïnvloedt de stabiliteit van het beeld
• Een hoge vergroting betekent een kleinere kijkhoek
• De vergroting heeft invloed op de helderheid van het beeld

Als je eenmaal een target hebt gevonden kun je de spotting scope vastzetten en dan inzoomen. Tot slot heeft de vergroting invloed op de helderheid van het beeld. Over het algemeen moet een lagere vergroting een helderder zicht geven. Een veelvoorkomende verhouding voor een spotting scope is bijvoorbeeld 20x tot 60x. 

De diameter van de lens bepaalt de lichtinval

Het tweede getal geeft de diameter van de objectieflens aan. Deze is van invloed op de lichtinval van de scope. Een grotere lens resulteert in een spotting scope met een helder beeld. Bijvoorbeeld een scoop met een 115 mm lens. Deze bieden een helderder beeld dan een lens van 85mm of 56 mm. Het voordeel van een grotere lens merk je vooral bij hoge vergrotingen. In dat geval kan het beeld van de spotting scope snel minder helder worden. 

• Diameter van de lens bepaalt de lichtinval
• Des te groter de lens diameter, des te helderder het beeld
• Spotting scopes met een grote lens zijn zwaarder en groter

Met een grotere objectieflens kun je op grote afstanden meer details zien. Een nadeel is dat een spotting scope met een grotere lens ook zwaarder en groter is. Je kunt desgewenst ook kiezen voor een spotting scope met een lens van 56 mm. Deze zijn lichter en compacter. Houd er dan wel rekening mee dat de helderheid van het beeld minder zal zijn. Voor algemeen gebruik is een spotting scope met een lensdiameter van 85 mm aan te raden. 

De uittredepupil van een spotting scope

De helderheid van een beeld wordt onder andere bepaald door de uittredepupil. Dit is de opening waar licht door het oculair op het oog valt. Dat werkt eigenlijk net zoals de pupil van onze ogen. Die worden ook groter en kleiner om meer licht door te kunnen laten. Een grotere uittredepupil betekent dus ook een helderder beeld. Bij een spottingscope verandert je uittredepupil mee met de vergroting. Daarom zijn hogere vergrotingen minder lichtsterk. 

• De uittredepupil bepaalt helderheid van het beeld
• De uittredepupil verandert mee met de vergroting
• Uittredepupil is de objectief diameter gedeeld door de vergroting

De grootte van de uittredepupil berekenen doe je door de diameter van het objectief te delen door de vergroting. Bij een spotting scope met een diameter van 85mm en een vergroting van 20x,  is de uittredepupil 4,25mm. Als je zoomt tot 60x is dat dus 85: 60 = 1,42mm. 

De coating van een spotting scope

Spotting scopes hebben een coating op de lenzen. Ook deze hebben veel invloed op de helderheid van een beeld. Hoogwaardige coatings zorgen ervoor dat de lichtdoorlating van de spotting scope wordt verbeterd. Een betere coating zorgt dus voor een hogere lichttransmissie. Op zijn beurt zorgt dat weer voor een mooier en helderder beeld. 

Hoe gebruik je een spotting scope? 

Om een spotting scope te gebruiken heb je een statief nodig. Dat is noodzakelijk omdat je de scope bij een hogere vergrotingen moeilijk nog met de hand stabiel kunt houden. Overweeg bij de aanschaf van een spotting scope dus ook de aankoop van een statief. 

Spotting scope afstellen

Als je de scope gaat gebruiken, kun je deze afstellen via de oculair ring. Als je een bril draagt, dan houd je deze ring ingedraaid. Als je geen bril draagt, draai je het oculair uit. 

Als je zwarte vlekken ziet in het beeld, is het mogelijk dat je de ring verder uit moet draaien. Begin op een lagere vergroting en stel de spotting scope scherp met de scherpstelknop.